سرّ طواف خانه خدا
بعضی از علما بر این باورند که طواف اول «تربیت»، طواف دوم «تعلّم»، طواف سوم «تعلیم»، طواف چهارم «اخلاق»، طواف پنجم «کشف»، طواف ششم «شهود» و طواف هفتم «عرفان» است.
حج امر واجبی است که خداوند متعال در قرآن کریم نسبت به آن تأکید کرده است. همچنین از فروع دین ما نیز به شمار می‌رود؛ «وَلِلّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلًا» از برای خداست بر مردم، کسانی که مستطیع هستند خانه خدا را زیارت کنند.
حج به معنای قصد و میل است که شخص زائر، خانه خداوند متعال را در یک اعمال و مناسک خاصی زیارت می‌کند که علاوه بر استطاعت مالی به استطاعت بدنی و باز بودن راه هم نیاز دارد، لذا کسانی که دارای این شرایط هستند سفر حج بر آن‌ها همانند نماز و روزه واجب است.
زیارت خانه خدا با انجام اعمال و مناسکی خاص، باعث صفای روح و ارتباط با خالق و مخلوق است اصولا طواف خانه خدا به خاطر کعبه دل‌هاست، از این رو خانه خداوند متعال یک مقدمه‌ای است برای طواف خاصی که بتوانیم تا آخر عمر در کنار مردم قرار گرفته و از کعبه گِل به کعبه دل برسیم.
خود کعبه در حکم نماز است و هفت شوط آن مربوط به هفت شهر عشق و در واقع مراتبی برای رسیدن به آخرین شهر عرفان است که علمای ما می‌فرمایند: طواف اول: تربیت، طواف دوم: تعلّم، طواف سوم: تعلیم، طواف چهارم: اخلاق، طواف پنجم: کشف، طواف ششم: شهود و طواف هفتم: عرفان است.
علما و عرفا در طواف کعبه از تربیت شروع کرده و به عرفان رسیده‌اند، آخرین مرحله تکاملی انسان، مرحله معرفت است و کسب معرفت در این سفر و در این محدوده خاص، مقدمه‌ای است برای تربیت انسان و نحوه ارتباط او با مردمی است که قرار است تا آخر عمر در کنار آن‌ها زندگی کند.
مطالعه آثار حضرت آیت‌الله جوادی آملی، استاد قرائتی و اکثر کتاب‌هایی که انتشارات وابسته به نشر مشعر سازمان حج و زیارات به زائران می‌دهد، می‌تواند راهنمای خوبی در این زمینه به شمار رود.
